Schuren en schaven aan een glanzende liefdesrelatie

‘Schuring geeft glans’ zei ooit iemand tegen me, toen ik vertelde over een aanvaring tussen mij en mijn geliefde. Dit was voor mij een hele positieve duiding van de wrijving die ik voelde en het hielp me om anders te kijken naar het ongemak dat ik ervaarde. 

Maar wat als thema’s tussen jou en je geliefde steeds terugkomen, het schuren langer duurt, steeds heftiger wordt en het schaafwonden worden? Wat betekent dat en wat kun je er mee en hoe kan het je helpen om bewuster en vrijer te worden?

Als schuring de glans voorbij is

en het schaafwonden worden dan kun je er vanuit gaan dat je geraakt bent in een oud stuk van jezelf dat naar buiten wil komen, dat gezien wil worden en geïntegreerd wil worden. Je partner (of een andere aanjager) is er alleen om dit oude stuk te triggeren of te spiegelen. Het is aan jou om er wel of niet iets constructiefs mee te (willen) doen. Dat valt zeker niet mee en de weg naar buiten, naar het licht is een weg met obstructies en valkuilen.

Vaak ben je in eerste instantie vooral geneigd om de getriggerde pijn te projecteren op de ander of op de situatie. Je denkt dat er geen probleem is als hij/zij zich anders gedraagt of als een bepaalde omstandigheid verandert. Je kunt een aanklager worden die de ander verwijt dat jij pijn ervaart of je kunt je slachtoffer voelen. In het uiterste geval vind je de ander ‘slecht’ en jezelf goed of andersom. Als je dit soort gedachten bij jezelf ontwaart dan weet je dat je ego aan het woord is. Het ego vergelijkt altijd.

Bevriezen, vechten en vluchten

Met het voelen van oude pijn treden automatisch je overlevings- of copingmechanismen in werking.  Er zijn grofweg drie manieren. Je bevriest (je verlamt, gaat in een hoekje zitten, wordt klein), je vecht (je maakt ruzie, wordt boos, gaat aan de ander trekken)  of je vlucht (je gaat uit contact, trekt je letterlijk of figuurlijk terug). Je automatische reactie op pijn is over het algemeen een oude groef waar je in terecht komt en die je linea recta terugvoert naar je kindertijd en je eerste pijnlijke ervaringen met liefde en verbinding.

Je geleerde omgang met pijn is destijds in je kinderjaren een uitstekende overleving geweest. Het was als een harnas waardoor je kon overleven. Je hebt het kind dat je was daarmee beschermt. In je volwassen jaren kan het echter een pantser worden waardoor een ander je moeilijk kan bereiken en waarin je zelf gevangen zit. Je beschermt het kind in jou als het ware nog steeds tegen de boze buitenwereld.

Heb je ooit dit kunstwerk gezien van Alexander Milov? Het kunstwerk stond in 2015 op het jaarlijkse kunstfestival ‘Burning man’ in Nevada, het heet ‘Love’.

Je ziet twee volwassen figuren die zich van elkaar hebben afgekeerd in verdriet, wanhoop of boosheid. In hun volwassen lichamen huizen hun innerlijke kinderen die gevangen zitten en naar elkaar uitreiken. Zo zien veel liefdesrelaties er eigenlijk uit.

Je bent niet je pantser

Het pantser staat (letterlijk) voor je oerpijn en je omgang ermee en het kent verschillende gedaanten. Het wordt ook wel het pijnlichaam genoemd, je schaduwkant of je duistere broeder of zuster. Je kunt er geheel door bevangen raken en je kunt je er volledig mee identificeren en zo ongewild een geliefde van je wegduwen of zelfs de liefde (laten) saboteren.

De kunst is om dit pijnlichaam, deze schaduwkant of deze duistere broeder of zuster in jezelf gewaar te worden. Dit kan door het perspectief van de toeschouwer toe te voegen en te zien dat dit pijnlichaam als een energie in je huist, je bént het niet. Het perspectief van de toeschouwer kun je bereiken door meditatie of andere vormen van stilte en introspectie.

Door het te zien maak je je los van de bevangenheid en je identificatie daarmee en zet je er een volwassen toeschouwer naast. Je kunt nu de volledige verantwoordelijkheid nemen voor je eigen pijn (en je gekwetste kind).

Toen ik me weer van mijn eigen pijnlichaam bewust werd in een bepaalde situatie kreeg ik een heldere droom die prachtig en tegelijkertijd verdrietig was. Ik droomde van twee jonge kinderen die met elkaar slaags waren geraakt en elkaar verwond hadden. Als volwassen toeschouwer in de droom kon ik het gevecht niet meer aanzien. Ik greep in door een van de twee kinderen op te pakken en tegen me aan te drukken. Toen ik het kind, dat erg ontdaan was, beter bekeek bleek ik het zelf te zijn.

Door je los te maken van de identificatie met je pantser ben je er nog niet. De uitdaging is vervolgens om de pijn (boosheid of verdriet) er te laten zijn zonder het te onderdrukken en tegelijkertijd zelf de verantwoordelijkheid te nemen voor het verzorgen van je wonden. Dit vraagt om een hoge mate van alertheid. Dat lukt zeker niet altijd.

Zelf voel ik het pijnlichaam als een energie (in de vorm van tintelingen of een soort razen) dat meestal in mijn buikgebied huist. Ik kijk ernaar, blijf erbij en ik zorg dat het mij of een ander niet beschadigt, dus ik hou het voor en bij mezelf. Ik heb ontdekt dat het dan meestal niet lang duurt eer het weer rustig in me wordt. Ik heb ook gemerkt dat ik het met mijn gedachten wel of niet kan voeden en verder op kan jagen. En ik ontdekte ook dat als ik de boosheid of frustratie ongefilterd loslaat op mijn geliefde dat de pijn dan eerder groter wordt dan kleiner.

Als je er na een aanvaring met je geliefde later achter komt dat je weer bevangen was door je pijn dan is er niets verloren wanneer je alsnog de verantwoordelijkheid er voor neemt. Op deze manier kan schuren en schaven een weg zijn naar je vrijer voelen en naar een volwassen liefdesrelatie.

Tot een volgende keer.

Hartelijke groet van Patricia Akkermans

Dit artikel wordt binnenkort gepubliceerd op online magazine Inspirerend Leven.